Το άγχος δεν είναι μόνο ένα ζήτημα ενηλίκων καθώς στις μέρες μας εκατομμύρια παιδιά παλεύουν με συμπτώματα άγχους παγκοσμίως.
Μερικές φορές το άγχος μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί, καθώς τα παιδιά μπορούν να εκδηλώσουν άγχος με διαφορετικούς τρόπους. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες όπως το είδος του άγχους που βιώνουν, την ηλικία τους ή τις γλωσσικές τους δεξιότητες.
Τα περισσότερα παιδιά παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονους, ταχυπαλμία και πονοκεφάλους. Υπάρχουν παιδιά που παρουσιάζουν συναισθηματικές αντιδράσεις όπως θυμό, οργή ή προσκόλληση. Ωστόσο, άλλα αποσύρονται και σταματούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες ή να επικοινωνούν με συνομηλίκους.
Σίγουρα οι περισσότεροι γονείς δεν επιθυμούν να δημιουργήσουν άγχος στα παιδιά τους αλλά ορισμένες συμπεριφορές και σχόλια από τους γονείς μπορεί να κάνουν τα παιδιά να αισθάνονται άγχος.
Παρακάτω, παραθέτω ορισμένες προσεγγίσεις που ενισχύουν το άγχος. Ουσιαστικά είναι μερικά λάθη που κάνουμε ως γονείς, πολλές φορές ασυνείδητα , και δημιουργούν αγχώδεις καταστάσεις στα παιδιά μας.
Ενθαρρύνουμε την αποφυγή
Λόγω της δυσάρεστης αίσθησης που προκαλεί το άγχος στο σώμα, ένα παιδί που βιώνει άγχος θα αναπτύξει τις περισσότερες φορές συμπεριφορές αποφυγής. Το παιδί θα αποφύγει αυτό που το κάνει να νιώθει άβολα, κάτι που μπορεί να ξεκινήσει με μια μικρή αποφυγή αλλά να μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου.
Αυτή η αποφυγή δημιουργεί περισσότερο άγχος και μπορεί να καταστρέψει την αυτοπεποίθηση ενός παιδιού.
Οι γονείς διαιωνίζουν ακούσια τον κύκλο του άγχους βοηθώντας ένα παιδί να αποφύγει τα πράγματα που φοβάται. Οι περισσότεροι γονείς δεν το κάνουν σκόπιμα, αλλά προσπαθούν να αποφύγουν τη δύσκολη συμπεριφορά που βοηθά στην αποφυγή πυροδοτήσεων τόσο σωματικών όσο και λεκτικών.
Για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση, είναι σκόπιμο ως γονείς να επικεντρωθούμε στην καλλιέργεια της ανθεκτικότητας και να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους γνωρίζοντας ότι έχουν ένα σύστημα υποστήριξης πίσω τους.
Το να προσπαθούμε ως γονείς να αποφύγουν το άγχος τα παιδιά μας, τα εμποδίζουμε ώστε να αναπτύξουν τις απαραίτητες υγιείς δεξιότητες αντιμετώπισης. Ο στόχος μας ως γονείς δεν είναι να αφαιρέσουμε κάθε δυσφορία και στενοχώρια, αλλά να επιτύχουμε την ισορροπία της ενσυναίσθησης και της υποστήριξης με πολλή ενθάρρυνση.
Δεν αντιμετωπίζουμε το δικό μας άγχος
Τα παιδιά μας είναι αρκετά εναρμονισμένα με αυτό που συμβαίνει με εμάς ως φροντιστές τους. Ακούνε τα λόγια μας και προσέχουν πολύ τη γλώσσα του σώματός μας. Εάν οι ίδιοι παλεύουμε με το άγχος, πρέπει να είμαστε συνειδητοποιημένοι στη διαχείριση του άγχους και να διαμορφώσουμε υγιείς δεξιότητες και στρατηγικές αντιμετώπισης που θα είναι βασικές για να βοηθήσουμε το παιδί μας να διαχειριστεί το άγχος του.
Ακριβώς όπως πρέπει να φορέσουμε τη δική μας μάσκα οξυγόνου πριν βοηθήσουμε άλλους, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους δικούς μας παράγοντες άγχους για να υποστηρίξουμε τα παιδιά μας.
Φυσικά, η τελειότητα δεν είναι ο στόχος, και οι γονείς δεν πρέπει να προσπαθούν να καταστείλουν οποιαδήποτε αγχώδη συναισθήματα. Αντίθετα, χρησιμοποίησε αυτές τις στιγμές ως ευκαιρίες για να μοιραστείς αυτό που περνάς με τρόπους κατάλληλους για την ηλικία των παιδιών σου.
Είναι ωφέλιμο να μιλάμε στα παιδιά μας για το άγχος μας και εάν το παιδί μας βιώνει άγχος, μπορεί να είναι χρήσιμο για αυτό να γνωρίζει ότι δεν είναι μόνο και ότι καταλαβαίνουμε τι περνάει.
Όταν δημιουργείται μια κατάσταση που προκαλεί άγχος γύρω από την οικογένειά μας, προσπαθούμε να ασκήσουμε αυτορρύθμιση. Για παράδειγμα, εξηγούμε στα παιδιά μας ότι παίρνουμε μια βαθιά ανάσα ή κάνουμε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα για να διαχειριστούμε και να ξεπεράσουμε το άγχος μας.
Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής και το μόνο που χρειάζεται είναι σωστές στρατηγικές αντιμετώπισης. Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε ως γονείς είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να μάθουν τη μοναδική εργαλειοθήκη δεξιοτήτων που τα βοηθά να αντιμετωπίσουν το άγχος.
Δεν μιλάμε για τα συναισθήματά μας
Η συζήτηση για συναισθήματα μπορεί να είναι άβολη, ειδικά όταν προκύπτουν δύσκολα συναισθήματα, αλλά είναι σημαντικό για τους γονείς να ενθαρρύνουν αυτές τις συζητήσεις.
Δώσε χώρο στο παιδί σου να αισθάνεται ανήσυχο ή νευρικό. Επειδή μπορεί να μην έχει πλήρη επίγνωση του τι αισθάνεται, τότε ονόμασε αυτό το συναίσθημα με βάση αυτό που παρατηρείς.
Το επόμενο βήμα είναι να επικυρώσεις αυτά τα συναισθήματα λέγοντας ότι καταλαβαίνεις τα συναισθήματα του παιδιού. Στη συνέχεια, προσπάθησε να βρεις μια λύση μαζί του.
Ξεκαθάρισε ότι είσαι εκεί για να υποστηρίξεις και να ενθαρρύνεις το παιδί σου χωρίς απλώς να του λύσεις το πρόβλημα.
Μεγάλη σημασία έχει να μιλάς για τα συναισθήματά σου ως γονέας. Αυτή η προσέγγιση εμποδίζει τα παιδιά σου να φτιάξουν ιστορίες βασισμένες στο άγχος για να εξηγήσουν γιατί οι ενήλικες γύρω τους συμπεριφέρονται διαφορετικά.
Ως γονιός, μπορείς να μοιραστείς μερικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης που χρησιμοποιείς για να αντιμετωπίσεις τα δύσκολα συναισθήματά σου.
Είμαστε αρκετά επιφυλακτικοί
Πολλές φορές, πυροδοτούμε το άγχος στα παιδιά όταν είμαστε υπερβολικά προσεκτικοί, όταν συνεχώς τους προειδοποιούμε για κίνδυνο.
Λέγοντας πράγματα όπως, «πρόσεχε, θα πέσεις», δημιουργεί δισταγμό στα παιδιά, κάτι που μπορεί να είναι χρήσιμο σε μικρές δόσεις ανάλογα με το παιδί, αλλά δεν είναι απαραίτητο να το επαναλαμβάνεις συνέχεια.
Κάνε ένα ανοιχτό διάλογο με το παιδί για να εξηγήσεις τις ανησυχίες σου και τους κινδύνους που υπάρχουν ώστε να το καταλάβει. Απέφυγε μηνύματα φόβου γιατί τα παιδιά δεν μπορούν εύκολα να τα κατανοήσουν. Είναι απαραίτητο να τους δώσουμε εργαλεία ώστε να βρούνε λύση και όχι να τα πλημμυρίσουμε με μια λίστα με όλους τους κινδύνους στον κόσμο
Δεν επαινούμε την προσπάθεια αλλά το αποτέλεσμα
Πολλά παιδιά αισθάνονται άγχος γιατί δεν επιθυμούν να απογοητεύσουν τους γονείς τους.
Είναι αναγκαίο να επαινούμε την προσπάθεια και να υπενθυμίζουμε στο παιδί ότι είναι αγαπημένο και σημαντικό για εμάς ό,τι κι αν γίνει.
Για να το καταφέρουμε αυτό είναι απαραίτητο να εξετάσουμε αν οι προσδοκίες που έχουμε για τα παιδιά μας είναι ρεαλιστικές ή όχι.
Εστιάζουμε στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα. Αυτό αφαιρεί πολλή επιβλαβή πίεση και βοηθά τα παιδιά να γνωρίζουν ότι είναι αρκετά καλά, ακόμα κι αν δεν διαπρέπουν σε όλα.
Μπορεί ως γονέας να μην είσαι χαρούμενος για μια συγκεκριμένη συμπεριφορά ή απόφαση αυτή τη στιγμή, αλλά εξακολουθείς να αγαπάς το παιδί σου και να το αποδέχεσαι ως άτομο. Αυτό αυξάνει την αίσθηση ασφάλειας, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους του.
Υπάρχει μία πιο αυταρχική προσέγγιση στο γονεικό μας ρόλο
Η ανατροφή με αυταρχική προσέγγιση τείνει να προκαλεί άγχος. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν πάρα πολλοί άκαμπτοι κανόνες στο σπίτι. Τιμωρίες όπως οι φωνές, το χτύπημα είναι οι βασικές στρατηγικές για τη διόρθωση της συμπεριφοράς. Παράλληλα, υπάρχει λίγη ζεστασιά και σύνδεση μεταξύ του γονέα και του παιδιού.
Τα παιδιά σε σπίτια με αυταρχικούς γονείς συχνά αισθάνονται ανασφαλή κάνοντας λάθη επειδή οι φροντιστές τους αντιδρούν υπερβολικά και διορθώνουν υπερβολικά. Επομένως, υπάρχει πολύ άγχος για να κάνουν τα πάντα σωστά.
Πολλά παιδιά που μεγαλώνουν σε αυτά τα σπίτια μπορεί να γίνουν τελειομανή για να κάνουν περήφανους τους γονείς τους, να αποφύγουν την τιμωρία και να εδραιώσουν την ταυτότητά τους ως «το καλό παιδί», κάτι που προκαλεί αρκετό άγχος.
Αυτό που θέλω να θυμάσαι και να το μεταδώσεις στο παιδί σου είναι ότι το άγχος είναι φυσιολογική αντίδραση και το μόνο που χρειάζεται είναι σωστές στρατηγικές αντιμετώπισης.
Στον σύνδεσμο παρακάτω, θα βρεις πολλές πληροφορίες που σχετίζονται με το άγχος.
